مدیریت مصرف برای عملکرد بهینه مرغ گوشتی

امروزه به ‌دلیل اجرای برنامه‌های اصلاح نژادی و افزایش سرعت رشد، جوجه هاي گوشتي زمانی حداکثر پتانسيل ژنتيکي خود را نشان می دهند که تمام مواد مغذي مورد نیاز خود را بطور کامل و منظم دريافت کنند. برای حفظ عملکرد بهینه طیور تعادل صحیح میان مواد مغذی در جیره بایستی حفظ شود اما علاوه بر این، میزان مصرف خوراک مهمترين عاملي است که سرعت رشد و راندمان مصرف مواد غذايي را تعيين مي کند، میزان مصرف خوراک در جوجه هاي گوشتي همبستگي بسيار نزديکي با نرخ رشد بدن دارد  و یکی از فاکتورهای مهم در تعیین کارآیی تغذیه محسوب می شود، مصرف خوراک تحت‌تاثير اثرات متقابل پيچيده بين عواملي است که با فيزيولوژي پرنده، سيستم عصبي، عوامل محیطی و احتياجات غذايي مورد نياز جهت رشد و نگهداري و مقاومت در برابر بيماري ها ارتباط دارد

برخی از عواملی که مصرف خوراک را در جوجه های گوشتی تحت تأثیر قرار می دهند عبارتند از:

وزن هدف و نژادهای مختلف:

یکی از خصوصیات جوجه های گوشتی سرعت رشد بالای آنها است، ترکیبات جیره و میزان مصرف خوراک عوامل مهمی در بروز حداکثر توان تولیدي جوجه‌هاي گوشتی محسوب می‌شوند، تغییر ساختار ژنتیکی سویه‌های مختلف مرغ گوشتی در طی سالیان متمادي موجب تفاوت وزن هدف و ســن فروش در میان سویه‌های مختلف شده است هر کدام از این ســویه‌ها جهت دسترسی به حداکثر رشد، شرایط تغذیه‌اي و مدیریتی ویژه‌اي نیاز دارند که در بولتن پرورشی آنها ذکر شده اســت. لذا با توجه به سطح انرژی مورد نیاز ســویه‌هاي مختلف در مراحل و شرایط مختلف رشد می‌توان به تخمین صحیحی از میزان خوراک مصرفی دست یافت.

تجهیزات پرورش:

حتی در صورتیکه مرغ‌های در حال پرورش از یک سویه باشند و جیره یکسانی دریافت کنند، میزان مصرف خوراک در دو گله با ساختمان و تجهیزات مجزا(تجهیزات دانخوری، آبخوری، شرایط دما، تهویه، رطوبت، کیفیت بستر و …) متفاوت خواهد بود. این تفاوت در مصرف خوراک در اثر تفاوت در شرایط مدیریتی پرورش از جمله دسترسی به آب و خوراک، تنش‌های محیطی و احتمال ابتلا به بیماری ایجاد می‌شود.

شیوع بیماری:

شیوع بیماری در طول دوره پرورش نیز از عواملی است که بر میزان مصرف خوراک مؤثر است، واکنش سیستم ایمنی در پاسخ به بیماری‌ها به طور قابل توجهی بر مصرف خوراک تاثیر دارد. هرگونه آنتی‌ژنی (میکروب بیماری‌زا یا واکسن) که سیستم ایمنی را تحریک کند موجب کاهش اشتها و کاهش مصرف خوراک خواهد شد.

تغییرات ایجاد شده در ترشح برخی هورمون‌ها در اثر استرس(مانند کاهش غلظت هورمون‌های آنابولیکی از قبیل هورمون رشد، فاکتور رشد شبه انسولینی) کاهش مصرف خوراک را بدنبال دارد بنابراین در شرایط مواجهه با استرس یا بیماری بایستی به کاهش میزان مصرف توجه نمود و با توجه به کاهش میزان تجزیه و جذب مواد مغذی تأمین ترکیبات مغذی مورد نیاز از جلوگیری نمود

شکل خوراک:

یکی دیگر از عوامل مؤثر در مصرف مناسب خوراک شکل فیزیکی خوراک است، شکل فیزیکی خوراک(آردی، پلت و یا کرامبل) نقش مهمی در بازدهی تولید گوشت طیور ایفا می‌کند.

علیرغم اینکه امروزه مزایای استفاده از دان پلت (از جمله کاهش اتلاف مواد خوراکی، افزایش وزن بدن، بهبود ضریب تبدیل غذایی) برای دستیابی به رشد مطلوب به اثبات رسیده اما نباید فراموش کرد که افزایش بروز بیماری‌هایی نظیر آسیت و کانی بالیسم در گله نیز در بسیاری از مطالعات به مصرف دان پلت نسبت داده شده است،علاوه بر این مصرف دان پلت به‌تنهایی به‌دلیل دور بودن این مدل تغذیه‌ای از الگوهای طبیعی رفتاری در پرندگان (جستجو برای یافتن خوراک یک رفتار اجتماعی مهم در مرغ ها محسوب می شود) کاهش سطح رفاه و آسایش و بروز بیماری را بدنبال دارد. استفاده از روش های تغذیه ترکیبی طی دوره پرروش (خوراک پلت-آردی) مصرف خوراک و افزایش وزن بدن را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. برخی عوامل جیره‌ای نظیر سطح انرژی جیره، سطح پروتئین و اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی و همچنین وجود عوامل ضد تغذیه‌ای در خوراک مصرفی نیز از جمله مواردی هستند که مصرف خوراک پرندگان را تحت تأثیر قرار می‌دهند